CREW

Soulhacker

Een innovatief partnerproject

Welke rol kunnen kunst en VR spelen in de behandeling en de genezing van psychiatrische patiënten? Dat is de vraagstelling van het onderzoeksproject Soulhacker. De kunstenaars van CREW ontwikkelen samen met de docenten en studenten van het RITCS virtuele ruimtes waarin neurologen en psychologen (Brai3n, Dr. Georges Otte, Dr. Dirk De Ridder en Dr. Sven Vanneste) patiënten met diverse psychopathologieën zullen begeleiden en behandelen.

In reguliere psychotherapie wordt de affectieve afstand vergroot tussen de feitelijke herinnering en de overweldigende emotionele reacties die de herinnering veroorzaakt bij dit reactiveringsproces. Voor de genezing blijkt dit echter vaak niet voldoende en moeten bijkomende middelen worden ingezet. De slaagkans van de behandeling van bv depressies ligt met klassieke methodes bijzonder laag.
Soulhacker wil een andersoortige virtuele onderzoeksomgeving realiseren die toestaat een directe link te leggen tussen individuele emotie enerzijds en de gesimuleerde omgeving anderzijds.

Het project grijpt terug naar de hypnotherapie van Dr. Milton Erickson. Hij verkoos te converseren met patienten aan de hand van metaforen, contradicties, symbolen en antidotes, eerder dan instructies. Een ‘indirecte hypnose’ kan echter ook verkregen worden door gebruik te maken van VR. Belangrijk daarbij is dat de patiënt in staat is om ook zelf met deze metaforen aan de slag te gaan tijdens de therapie.

Met dit nieuwe VR-project wil CREW, voortbouwend op een jarenlange expertise, werelden en scènes creëren die rijk zijn aan transformatieve dynamiek en psychosynthesekracht. Het project richt zich op de empowerment van patiënten en stelt hen in het herstelproces centraal als actor. Patiënten ervaren zo de kracht en mogelijkheid van zelf-geactiveerde mentale genezing.

Therapeutische sessies in een virtuele omgeving

Hoe gaat het in zijn werk?
De patiënt wordt uitgerust met een VR bril en biometrische sensoren (vb. hartritme variabiliteit, galvanische huidrespons, EEG...). Ook de therapeut gaat in immersie. Beiden kunnen vrij bewegen in de virtuele omgeving en zien elkaar als avatars. De therapeut krijgt via de biometrische data een vollediger beeld van het gedrag van de patiënt.

De verschillende parameters die bij de patiënt worden uitgelezen, worden door de kunstenaars via biofeedback aangewend om de omgeving waarin patiënt en therapeut zich bevinden in real time te veranderen.

Op die manier hebben de emoties van de patiënt een directe invloed op de visuele en auditieve aspecten van de omgeving. De interactie met de omgevingen wordt omgezet in de visuele metaforen van Erickson. De combinatie van de handelingen van de immersant en zijn emotionele parameters brengen een metamorfose tot stand bijvoorbeeld van grijs en donker naar kleurig en licht, van dor naar groen, van statisch naar dynamisch, van gesloten naar open. Zodoende creëert de patiënt zelf een catharsis en bewerkstelligt hij de eigen transformatie.

Nieuwe wetenschappelijke en artistieke inzichten

De vermenging van kunst en virtuele realiteit kan leiden tot nieuwe therapeutische oplossingen en inzichten in de psychiatrie. Kunst wordt hierbij ingezet om mensen met psychische problemen te her-conditioneren.

Soulhacker biedt de betrokken kunstenaars de mogelijkheid om artistieke omgevingen en werelden te creëren wars van klassieke dramaturgieën en noodzaken. Tijdens speciaal daartoe opgezette hackathon sessies zullen studenten uit verschillende disciplines van RITCS samenwerken met de kunstenaars van CREW om die inzichten te vertalen in nieuwe artistieke expressies.

Zowel artistiek als wetenschappelijk bieden de verkregen data vanuit de biofeedback (niet alleen via de patiënten maar ook via klassieke bezoekers of acteurs) nieuwe inzichten in deze processen. De onderzoekers van het RITCS zullen deze (bio-feedback) data op hun beurt inzetten bij het onderzoek naar perceptie en het aansturen van semi-geautomatiseerde audiovisuele technieken.

Soulhacker wordt verwezenlijkt met steun van de Vlaamse Overheid (Innovatieve Partnerprojecten).

Tekst door Isjtar en Eric Joris.